Prof.Dr. Lale Közer Bilgin - Göz Hastalıkları Uzmanı
Erken katarakt bulguları, yeni gözlükler, daha parlak ışık ya da okumak için büyüteç kullanmak gibi önlemlerle azaltılabilir, ancak bu tür önlemler işe yaramadığı durumlarda, tek tedavi seçeneği cerrahidir. Katarakt hastalığının bilinen ve günlük kullanımda kanıtlanmış bir ilaç tedavisi yoktur. Cerrahi tedavi saydamlığını yitirmiş doğal lensin alınarak yerine suni bir lensin (merceğin) konulması ile yapılır.
Katarakt yalnrzca günlük yaşam aktivitelerinde belirgin bir oranda kısıtlamaya neden olduğunda cerrahi tedavi düşünülmelidir. Gazete okumak, araba sürmek, televizyon seyretmek gibi işleri katarakta bağlı görme kaybı ile istediğiniz seviyede yapamıyorsanız, katarakt tedavisini düsünmeniz gerekir. Katarakt ameliyatı hemen yapılması gereken acil bir ameliyat değildir. Katarakt ameliyatı için riskleri ve kazançları göz doktorunuzla konuşarak karar vermelisiniz.
Bazı durumlarda, kataraktınız görmenizi etkilemese bile cerrahi ile kataraktınız alınmalıdır. örneğin şeker hastalarında lazer tedavisini engelleyen bir katarakt ya da göz tansiyonununda artışa neden olan bir katarakt görme şikayeti yapmasa da alınmalıdır.
Eger her iki gözünüzde de katarakt varsa ameliyatınızın genellikle aynı seansta değil ama 4-8 haftalık aralıklı iki ayrı seansta yapılması uygundur.
Katarakt tekrar eder mi ?
Başarılı bir katarakt ameliyatından sonra kişide tekrar katarakt gelişmesi mümkün değildir. Çünkü kişinin opaklaşan merceği alınmış, yerine yapay bir mercek konulmuştur. Ancak, katarakt ameliyatı geçirmiş kişilerde, yapay merceği yerleştirdiğimiz yer, doğal mercek zarına (kapsülüne) ait ceptir. Bu zar (doğal merceğin kapsülü) zamanla opaklaşabilir ve hasta katarakt ameliyatından önceki gibi bulanık-mat görmeye, ışıkların etrafında halolar görmeye başlayabilir. Bu durumda, aynen bir göz muayenesi olur gibi, lazer bağlantılı biomikroskopa yüzünü yerleştiren hasta, tamamen ağrısız olmak üzere, opaklaşmış lens kapsülünün merkezinde yaratılan açıklıkla, önceki iyi görmesine kavuşturulur.
Diabetli hastaların yarısı hayatında bir kez ameliyat olmaktadır ve katarakt ameliyatı yapılan hastaların %10'unu diabetliler oluşturmaktadır. Lokal anestezi, diabetik olguların da sistemik durumlarına bağlı herhangi bir kısıtlama olmaksızın ameliyat olabilmelerine imkan sağlamaktadır. Bazen hastaların görme ihtiyaçları, bazen diabetik retinopatinin takibi ve laser fotokoagülasyon ile tedavisi için katarakt ameliyatı kaçınılmazdır. Ancak modern teknolojinin, tıbba sunduğu imkanlarla, katarakt ameliyatı bugün korkulacak bir girişim olmaktan çıkmış, en konforlu ameliyat haline gelmiştir.
Katarakt gelişimini önlemek mümkün mü?
Katarakta neden olabilecek pek çok hastalık, ilaç ve çevresel faktör mevcuttur. Ancak, katarakt gelişiminin en önemli nedeni yaşın ilerlemesidir. İlerleyen yaş, nasıl bazı insanları diğerlerinden daha erken ve daha fazla etkiliyorsa, katarakt da bazı insanlarda daha erken ve belirgin olarak ortaya çıkar, ama yaşlanma önlenemedikçe, kataraktın da önlenmesi mümkün görünmemektedir. Günümüzde henüz katarakt gelişimini engelleyecek veya bulanıklaşan lensi tekrar saydamlaştıracak tedavi yöntemi bulunamamıştır.
Diabetik kişilerde katarakt iki kat sık görülür
Bazı hastalıklarda, özellikle de "Diabet"te katarakt sıklığı artmaktadır. Diabetli hastalarda hem yaşa bağlı katarakt daha erken ortaya çıkmakta, hem de yaşlılık kataraktından çok daha erken yaşlarda diabete bağlı katarakt görülmektedir. Diabetli hastalarda hastalık süresi, kan şekeri kontrolü ve yaş, katarakt gelişiminde etkilidir. Gelişiminde çok sayıda faktörün etkili olduğu kataraktın, önlenmesi de buna bağlı olarak güçleşmektedir. Ancak, diabet hastalarında iyi kan şekeri kontrolü kataraktın ilerlemesini yavaşlatabilir.
